Kostka brukowa jest często spotykanym rodzajem utwardzania nawierzchni. Choć powszechnie uważa się, że są to betonowe, kwadratowe lub prostokątne kostki, najczęściej spotykane w dwóch kolorach – czerwonym i szarym, rodzajów kostek brukowych jest kilka, podobnie jak czynników, od których zależy ich wybór.

Dlaczego bruk?

Kostka brukowa to dobre rozwiązanie w wielu przypadkach, ponieważ tego rodzaju utwardzenie nawierzchni jest trwałe, łatwe do demontażu, naprawy i konserwacji. Bruk ma także wartość estetyczną, szczególnie jeśli odpowiednio dobierze się jego rodzaj do otoczenia. Bardzo popularne jest wykładanie kostką brukową części przydomowych ogródków i podjazdów garażowych. W przestrzeni miejskiej dobrze prezentują się brukowane chodniki, parkowe ścieżki, place i rynki w centrach miast. Często również wykorzystuje się pewien rodzaj bruku do rekonstrukcji terenów historycznych, aby podkreślić charakter miejsca, np. na dziedzińcach zamkowych czy wokół zabytkowych budynków. W każdym z tych przypadków należy odpowiednio dobrać rodzaj kostki brukowej, zarówno ze względu na jej wygląd, jak i funkcjonalność.

Rodzaje kostki brukowej

Podstawowy podział kostki brukowej wynika z rodzaju surowca. W efekcie, bruk różni się kształtem oraz wielkością:

1. kostka betonowa – jest mieszanką betonową;
2. kostka kamienna – powstaje w wyniku obróbki naturalnego kamienia, np. bazaltu czy granitu;
3. kostka ceramiczna – jest to tworzywo, które powstaje podczas wypalania glin; przykładem kostki brukowej ceramicznej jest bruk klinkierowy;
4. kamień polny – to alternatywa dla współczesnej kostki brukowej; tego rodzaju utwardzenie stosowano w dawnych latach; potocznie nazywany jest „kocimi łbami”.

Obecnie, najbardziej popularna jest kostka betonowa, którą tworzy się z mieszanek betonowych o niewielkiej zawartości wody, ale z dodatkiem kruszyw w formie kolorowych grysów i pigmentów. Cechuje ją duża odporność na działanie czynników zewnętrznych, przede wszystkim niskich temperatur, a także walory estetyczne. Tego rodzaju bruk często spotyka się przed prywatnymi posesjami i budynkami w centrach miast.

Kostka kamienna jest drugą, po betonowej, najczęściej spotykaną formą utwardzenia powierzchni. Tak jak bruk betonowy, również kamienny jest niezwykle trwały i odporny na działanie czynników zewnętrznych. Na rynku dostępne są kostki w różnych wymiary i kolorach, a najpopularniejsze są granitowe i bazaltowe. Ciekawym rozwiązaniem jest celowe „postarzanie” kostki granitowej, aby przypominała starobruk. Jest to możliwe do osiągnięcia w procesie otaczania, czyli zaokrąglania jej krawędzi. Bruk kamienny ma podobne zastosowanie do betonowego, ponieważ wykłada się nim prywatne ogródki, ścieżki i alejki ogrodowe oraz, bardzo często, nawierzchnie w centrach miast.

Kostkę brukową ceramiczną cechuje przede wszystkim wysoki poziom estetyki, ale także odporność na działanie czynników zewnętrznych. Kostki klinkierowe są dostępne w różnych rozmiarach, kształtach i kolorach.  Klinkier przede wszystkim pełni funkcję dekoracyjną, dlatego często stosuje się go do utwardzania nawierzchni podjazdów, tarasów, ścieżek, schodów, ale też chodników, ulic, parkingów, krawężników i obrzeży.

Kamień polny to dość specyficzny rodzaj bruku, który był często wykorzystywany do lat 50. XX-go wieku. Potocznie nazywany „kocimi łbami”, bruk tego rodzaju układało się ręcznie. Jego największą zaletą był niezwykle niski koszt (ponieważ w głównej mierze pozyskiwało się go za darmo), a także wysoka trwałość. Ze względu na bardzo duże nierówności terenu utwardzonego za pomocą kamieni polnych, obecnie tego rodzaju bruk stosuje się głównie w celach dekoracyjnych, np. do otoczenia zabytkowych budowli czy podkreślenia ekologicznego, wiejskiego charakteru miejsca, takiego jak ogród.

Jaką wybrać kostkę brukową?

Odpowiedni wybór kostki brukowej zagwarantuje trwałość nawierzchni przez długie lata. Podstawowym kryterium doboru bruku jest jego przeznaczenie, od którego zależy grubość kostki:

• nieobciążone nadmiernym ruchem chodniki, ścieżki, alejki – 4 cm,
• nawierzchnie obciążone małym ruchem – 6 cm,
• większy ruch, np. na ulicach i parkingach samochodowych – 8 cm,
• nawierzchnie, po których poruszają się pojazdy ciężarowe, autobusy, maszyny itp. – 10 cm.

W zależności od przeznaczenia nawierzchni, kostka brukowa różni się kształtem. Im większy nacisk, tym bruk powinien być większy oraz grubszy. Podstawowe zastosowanie:

• podjazdy,
• parkingi,
• chodniki, alejki, ścieżki,
• ulice,
• schody,
• tarasy,
• krawężniki i obrzeża.

Uwzględnienie powyższych parametrów pozwala określić, na jakim podłożu można układać bruk:

• tylko na piasku,
• na podbudowie, np. tłuczniowej i warstwie wyrównawczej piasku,
• na podbudowie, np. betonowej i warstwie wyrównawczej piasku,
• bezpośrednio na betonie.

Warto dobierać kostkę brukową odpowiednio do otoczenia. Pod uwagę należy wziąć pobliską zabudowę i do niej dostosować kształt oraz kolor bruku. Jeśli komuś zależy na „postarzeniu” terenu lub podkreśleniu zabytkowego charakteru miejsca, to warto zdecydować się na kamień polny lub otaczaną kostkę granitową.