Ślad węglowy to wyliczenie całkowitej emisji gazów cieplarnianych podczas pełnego życia danego produktu, przedsiębiorstwa lub osoby. Jest on wyrażany jako ekwiwalent dwutlenku węgla przypadającego na jednostkę funkcjonalną. Ślad węglowy stanowi również element śladu środowiskowego, zwanego również ekologicznym, który określa zapotrzebowanie człowieka na zasoby naturalne.

Obliczanie śladu węglowego

Istnieją dwa podstawowe sposoby obliczania śladu węglowego – PAS 2050 i ISO 14067.

• PAS 2050

PAS 2050, czyli opracowana przez British Standards Institute (BSI) specyfikacja „Publicly Available Specification 2050”, jest najpowszechniejszym sposobem obliczania śladu węglowego w Polsce. Wykorzystywana jest do aktualizacji ilościowego określania emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia towarów i usług, w zgodzie z najnowszymi osiągnięciami technicznymi oraz dotychczasowymi doświadczeniami. Pozwala mierzyć wpływ działalności, produktów i usług na środowisko naturalne oraz mierzyć emisję gazów cieplarnianych w cyklu ich życia. PAS 2050 opiera się o normy ISO 14040 oraz ISO 14044.

• ISO 14067

ISO 14067 to norma zawierająca wymagania i wytyczne dotyczące określania ilościowego śladu węglowego produktu i ujawniania informacji o wynikach tych obliczeń. Służy ona do oceny śladu węglowego jako jednego z aspektów środowiskowych. W Polsce norma ta wciąż nie jest powszechnie używana.

Poza wymienionymi metodykami wykorzystywane są również branżowe metody mierzenia śladu węglowego, dostosowane do konkretnych gałęzi gospodarki, oparte na międzynarodowych standardach i narzucane określonym przedsiębiorstwom z góry.

Co składa się na ślad węglowy samochodów elektrycznych?

Choć samochody elektryczne uznawane są za ekologiczne, zarówno ich produkcja, jak i użytkowanie pozostawiają wyraźny ślad węglowy.

▪ Użytkowanie samochodu elektrycznego a ślad węglowy

Brak rury wydechowej nie oznacza automatycznie, że dany pojazd nie pozostawia po sobie śladu węglowego. Wszystko zależy od tego, skąd pochodzi prąd wykorzystywany do jego ładowania.

• Pozyskiwanie energii elektrycznej

Energie elektryczna może być zarówno energią czystą, czyli zostawiającą niewielki ślad węglowy, jak i energią brudną, której ślad węglowy jest wyraźny i stanowi problem dla środowiska naturalnego. Energią czystą w tym rozróżnieniu jest energia produkowana w elektrowniach jądrowych, a także energia elektryczna pochodząca z odnawialnych źródeł energii, a więc pozyskiwana z promieni słonecznych za pomocą fotowoltaiki, z wiatru za pomocą turbin wiatrowych, oraz z wody przy wykorzystaniu zapór hydrotechnicznych. Energią brudną określa się energię pozyskiwaną ze spalania paliw kopalnych.

Od tego, w jaki sposób produkowany jest prąd znajdujący się w gniazdku służącym do ładowania elektrycznego samochodu, zależy ślad węglowy pojazdu. W warunkach polskich, gdzie energia elektryczna pochodzi w większości ze spalania paliw kopalnych, ślad węglowy tego typu aut jest znaczący – według szacunków specjalistów przejechanie 100 kilometrów samochodem elektrycznym generuje 20 kilogramów dwutlenku węgla, czyli tyle samo, co przejechanie tej samej trasy dużych rozmiarów terenowym samochodem spalinowym.

▪ Produkcja samochodu elektrycznego a ślad węglowy

Ślad węglowy samochodów elektrycznych związany jest w dużej mierze z metodą ich produkcji. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez szwedzki krajowy Instytut Badań nad Środowiskiem, proces produkcji baterii do samochodu elektrycznego powoduje wysokie emisje gazów cieplarnianych. Każda kilowatogodzina pojemności takiej baterii wiąże się z uwolnieniem do atmosfery od 150 do 200 kilogramów dwutlenku węgla, co oznacza, że auto z napędem elektrycznym generuje ślad węglowy wynoszący średnio 1,75 ton dwutlenku węgla na samym etapie produkcji – jest to równowartość śladu węglowego pozostawianego przez przeciętnego obywatela Polski w ciągu dwóch lat.

Czy samochody elektryczne są mniej obciążające dla środowiska niż inne typy pojazdów?

Standardowy samochód z silnikiem benzynowym zużywa około 70 kWh na 100 kilometrów. Na tym samym dystansie samochód elektryczny zużywa 20 kWh. Pod względem samego zużycia energii auta elektryczne wypadają więc bez wątpienia lepiej. Należy jednak pamiętać o obciążeniu dla środowiska, z jakim wiąże się produkcja baterii do samochodów elektrycznych, a także o pochodzeniu energii elektrycznej w danym regionie. W krajach, w których prąd jest źródłem energii czystej, auta z napędem elektrycznym mogą być uznane za mniej obciążające dla środowiska od aut z napędem benzynowym. W krajach, w których prąd pochodzi ze spalania paliw kopalnych, takich jak na przykład Polska, negatywny wpływ na środowisko naturalne obu typów pojazdów jest praktycznie taki sam.