Energia słoneczna to obecnie jeden z popularniejszych kierunków rozwoju z dziedziny wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i rezygnowania z tych, które przynoszą szkodę dla środowiska naturalnego. Na wykonanie instalacji fotowoltaicznej decydują się dzisiaj nie tylko duże przedsiębiorstwa i zakłady spełniające w ten sposób swoje zobowiązania środowiskowe, ale też klienci indywidualni – właściciele domów jednorodzinnych, dla których fotowoltaika jest często szansą na znaczące zmniejszenie rachunków za prąd i uniezależnienie się od energii z sieci.

Aby jednak panele słoneczne działały prawidłowo, wiele zależy od miejsca i odpowiedniej instalacji dopasowanej do zmiennych warunków pogodowych i pór roku. Jak zmienia się sprawność paneli fotowoltaicznych zimą i w pochmurne dni?

Pora roku a wydajność paneli fotowoltaicznych

Współczesne instalacje fotowoltaiczne konstruowane są tak, by ich działanie było możliwe przez cały rok, a nie tylko w kilka wybranych letnich dni przy największym nasłonecznieniu. Choć więc prawdą jest, że największe zapasy energii elektrycznej produkowane są przez panele słoneczne latem, efektywność całej instalacji nie spada jesienią i zimą całkowicie do zera. Nowoczesne instalacje fotowoltaiczne są w stanie utrzymać odpowiedni poziom wydajności i produkcji energii przez cały rok. W jaki sposób?

Panele fotowoltaiczne są zasilane dzięki obecności światła słonecznego i nie wymagają bezpośrednio padających na nie promieni, by generować prąd. Są więc w stanie czerpać i wytwarzać energię także w pochmurne dni, o ile zachmurzenie nie jest na tyle intensywne, by całkowicie odcinać dostęp do promieni słonecznych. Jesienią i zimą, gdy dni są krótsze, a pogodowo przeważają dni pochmurne i deszczowe, prawidłowe ustawienie paneli słonecznych odgrywa bardzo ważną rolę – jeśli panele byłyby ustawione po północnej stronie dachu, zimą docierałoby do nich naprawdę niewiele światła słonecznego i wydajność całej instalacji faktycznie malałaby znacząco w stosunku do miesięcy letnich.

Czy panele słoneczne działają, gdy nie ma dobrej pogody?

Założenie, że instalacja fotowoltaiczna będzie działała najlepiej przy ciągłym nasłonecznieniu to mit, z powodu którego jeszcze kilka lat temu wiele osób rezygnowało z pomysłu instalacji paneli słonecznych w swoim domu. W Polsce mamy do czynienia ze zmiennym klimatem, wszystkimi 4 porami roku i często zmienną pogodą nie zawsze przynoszącą dobre nasłonecznienie. Jak się jednak okazuje, wydajność instalacji fotowoltaicznych w naszej szerokości geograficznej jest znacznie wyższa, niż np. w krajach śródziemnomorskich – panele słoneczne mogą działać także przy pochmurnej pogodzie, a w istocie gdy przez cały czas pracy są narażone na mocne nagrzewanie przez promienie słoneczne, napięcie i wydajność paneli spada.

Jeśli instalacja znajduje się w pobliżu drzew, w miejscu zacienionym lub jest zasłaniana przez okoliczną architekturę (np. bloki mieszkalne w sąsiedztwie), jej wydajność będzie mniejsza niż w przypadku prawidłowo ustawionej w kierunku południowym instalacji nie narażonej na zacienienie. Choć więc nie mamy wpływu na warunki pogodowe, możemy dopilnować odpowiedniego montażu instalacji, właściwego przygotowania jej projektu, a samodzielnie zadbać także o jej pielęgnację. Jeśli w miesiącach zimowych dopuścisz, by na powierzchni paneli gromadziły się grube warstwy śniegu, ich wydajność dość naturalnie spadnie blisko zera, podobnie jak w przypadku instalacji przysypanych warstwą liści czy ciężkiego kurzu i zanieczyszczeń.

Jakie czynniki wpływają na ilość wytwarzanej energii w instalacji fotowoltaicznej?

Pośród czynników pogodowych wpływających bezpośrednio na wydajność paneli fotowoltaicznych należy wymienić przede wszystkim nasłonecznienie – ustawienie instalacji w kierunku południowym, tak by wychwytywała światło słoneczne przez największą część dnia to pierwszy krok do zapewnienia właściwej sprawności całej instalacji. Warto przy tym pamiętać, że jeśli najbardziej wystawiony na południe punkt dachu jest narażony na częste zacienienie, warto przemyśleć wraz z projektantem najbardziej optymalną zmianę położenia instalacji jeszcze przed jej montażem.

Deszcz, niższe temperatury czy wiatr nie będą miały znaczącego wpływu na działanie paneli fotowoltaicznych pod warunkiem, że nie mówimy o ekstremalnych zjawiskach pogodowych, a jako właściciele instalacji dbamy o jej odpowiednią konserwację i pielęgnację po efektach okresu-jesienno zimowego. W szczególności nie można dopuścić do gromadzenia się nadmiaru zabrudzeń, pyłków i zanieczyszczeń odcinających dostęp słońca na powierzchni paneli fotowoltaicznych ani do gromadzenia się śniegu przykrywającego całą instalację. W przypadku normalnych ilości kurzu i pyłów, regularne deszcze powinny zapewnić częściową czystość powierzchni paneli.