Kontrola inspektora budowlanego prowadzona jest wszędzie tam, gdzie konieczne jest sprawdzenie zgodności realizowanych prac z obowiązującymi przepisami Prawa budowlanego. Działania inspektorów budowlanych regulowane są na trzech szczeblach: przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego oraz Powiatowy inspektorat Nadzoru Budowlanego, który zajmuje się bezpośrednio związane z przeprowadzaniem kontroli budowlanych, wykrywaniem i zalecaniem usunięcia nieprawidłowości czy przyjmowaniem zgłoszeń zagrożenia budowlanego w danym budynku. Co w praktyce może robić inspektor nadzoru budowlanego podczas prowadzonej kontroli i gdzie konieczne jest jej przeprowadzenie?

Gdzie wykonywane są kontrole prowadzone przez inspektora nadzoru budowlanego?

Kontrola budowy przeprowadzona przez Inspektora Nadzoru Budowlanego jest konieczna, jeśli inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jednak może być przeprowadzana także na zgłoszenie samego inwestora lub po interwencji osób dostrzegających i zgłaszających nieprawidłowości na budowie do powiatowego inspektoratu budowlanego. Może odbyć się zatem zarówno po zakończeniu budowy (celem dopuszczenia jej do użytku), jak i podczas realizowanych prac, gdy istnieje podejrzenie wystąpienia nieprawidłowości. Inwestor (także osoba stawiająca dom jednorodzinny) może zgłosić potrzebę wykonania kontroli w celu zalegalizowania samowolnie wzniesionego budynku lub wprowadzenia się do nieukończonego jeszcze budynku. W każdym przypadku inspektor nadzoru budowlanego ma 21 dni na zgłoszenie się w celu przeprowadzenia kontroli i wystawienia protokołu, a następnie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub konieczności usunięcia nieprawidłowości.

Bez względu na to, czy kontrola jest zapowiedziana, obowiązkowa, czy też przeprowadzana na zgłoszenie (np. nieżyczliwego sąsiada), inwestor ma obowiązek umożliwienia jej przeprowadzenia.

W przypadku niewpuszczenia inspektora nadzoru budowlanego na teren budowy, na inwestora może zostać nałożona kara, a sam inspektor może wezwać policję lub, w przypadku braku efektu po interwencji, skierować sprawę do sądu.

Jak wygląda taka kontrola?

Jeśli kontrola nadzoru budowlanego jest obowiązkowa z uwagi na potrzebę uzyskania pozwolenia na użytkowanie, podczas kontroli sprawdzana będzie przede wszystkim zgodność obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym. Inspektor Nadzoru Budowlanego zweryfikuje podczas kontroli”

• prawidłowość parametrów technicznych budynku (kubaturę, powierzchnię zabudowy, wysokość, długość i szerokość budynku, liczbę kondygnacji),
• jakość wykonania widocznych elementów nośnych konstrukcji,
• geometrię dachu,
• poprawność elementów instalacji,
• stworzenie warunków niezbędnych do korzystania z obiektu.

Kontrola skupi się także na kontroli użycia wyrobów budowlanych zapewniających bezpieczeństwo konstrukcji i bezpieczeństwo pożarowe, a także sprawdzeniu uporządkowania terenu budowy.

Dla kontroli przeprowadzanych na trwającej jeszcze budowie, inspektor nadzoru budowlanego pracuje w obecności inwestora, kierownika budowy lub właściciela lub zarządcy obiektu, skupiając się na elementach wobec których zgłoszono możliwe nieprawidłowości oraz ogólnej zgodności prowadzonych prac z Prawem budowlanym. Podczas kontroli weryfikowani są także pracownicy, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa ludzi i mienia przy wykonywaniu robót budowlanych, a także same materiały budowlane (czy spełniają normy i czy zostały wprowadzone do obrotu legalnie) oraz dokumentacja obiektu.

Uprawnienia inspektora nadzoru budowlanego podczas kontroli

Podczas prowadzonej kontroli budowlanej, inspektor nadzoru budowlanego ma prawo wejścia na teren budowy i powstającego na nim obiektu oraz przeprowadzenia niezbędnych pomiarów i szczegółowego sprawdzenia budynku pod kątem przestrzegania przepisów Prawa budowlanego. Inspektor może zweryfikować i porównać trwające roboty z gotowym projektem, a także sprawdzić dokumenty budowy oraz wykorzystywane materiały budowlane. W razie wykrycia nieprawidłowości, inspektor nadzoru budowlanego ujmuje stosowną informację w protokole z kontroli i może wystosować postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych, jeśli te prowadzone są bez wymaganego pozwolenia, w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub odbiegają od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę.

Oprócz opisanej wcześniej możliwości ukarania inwestora za niewpuszczenie na teren budowy, inspektor nadzoru budowlanego ma uprawnienia do nakładania kar za odmowę udostępnienia dokumentacji budowy, przystąpienia do budowy bez jej zgłoszenia lub w przypadku braku dziennika budowy, a także jeśli prace kierowane są przez osobę nieposiadającą uprawnień budowlanych. Kary nakładane są również za niezgodność z projektem, brak pozwolenia na budowę, niewłaściwe zabezpieczenie robót i terenu budowy – każda z tych kwestii jest podczas inspekcji nadzoru budowlanego sprawdzana i weryfikowana przed wystawieniem ostatecznego wyniku inspekcji.